Żywienie człowieka jest kluczowym aspektem wpływającym na zdrowie i jakość życia. Wiele osób wraca do dawnych metod leczenia i odżywiania sięgając po produkty pochodzenia naturalnego.
W ostatnich latach można zaobserwować duże zainteresowanie cenionym na całym świecie miodem. Odnajduje on szerokie spektrum zastosowania i uznawany jest za wszechstronny dar natury.
Miód jest używany przez ludzi już od tysięcy lat, a w czasach starożytnych był stosowany jako lek ze względu na swoją wartość odżywczą i terapeutyczną. Prawdopodobnie jest pierwszym na świecie odkrytym słodzikiem naturalnym, który na dzień dzisiejszy ma zastosowanie jako odżywczy suplement diety, środek leczniczy i składnik stosowany w kosmetyce pielęgnacyjnej. W literaturze można odnaleźć na jego temat badania kliniczne i epidemiologiczne, które wymieniają wiele cennych informacji i udzielają odpowiedzi na częste pytania konsumentów czy miód jest zdrowy?
Miód pszczeli przypomina lepki syrop o przyjemnym, słodkim smaku i zapachu. Wytwarzany jest ze spadzi lub nektaru kwiatowego przez pszczoły miodne ( Apis mellifere ), które znoszą go do ula, a następnie odpowiednio przerabiają pod wpływem wytworzonych przez siebie enzymów trawiennych. Posiada różne konsystencje i kolor, przyjmuję barwę od białej, poprzez jasnożółtą, aż do ciemno brunatnej. Charakterystyczną cecha dla naturalnego miodu jest zachodzący proces krystalizacji, który zmienia postać płynną miodu w stałą, ale nie zmienia jego właściwości odżywczych i leczniczych.
Miód charakteryzuje się bogatym składem chemicznym, bo znajduje się w nim aż około 180 substancji, w tym wiele bioaktywnych. Zawiera miedzy innymi aminokwasy, witaminy ( A, B1, B6, B12, C), flawonoidy, białka, kwasy organiczne i śladowe ilości pierwiastków (m.in. żelazo, magnez, wapń) . Złożony jest głównie z węglowodanów (cukrów) oraz wody. Zawiera również ziarna pyłku roślin, z których został zebrany nektar.
Istnieje wiele odmiennych gatunków miodu , w zależności od miejsca pochodzenia, klimatu, urodzajności gleb i występującej na nich roślinności. Każdy miód w zależności od tych cech może posiadać różnorodne właściwości smakowe, zapachowe i odżywcze. Do najpopularniejszych rodzajów miodu pszczelego powstającego w Polsce możemy zaliczyć: wielokwiatowy, rzepakowy, lipowy, akacjowy, spadziowy, gryczany. Innym miodami cieszącym się wysokimi walorami smakowymi i zdrowotnymi są : miód manuka pochodzący z rejonów Nowej Zelandii i miód eukaliptusowy z rejonów Włoch i Hiszpanii.
Miód jest wykorzystywany w profilaktyce zdrowotnej. Jako wspieracie układu odpornościowego poleca się go podawać przy leczeniu grypy, w przeziębieniach, chorobach dolnych dróg oddechowych, bólach gardła, a także zapobiegawczo. Posiada szereg właściwości przeciwutleniających, przeciwdrobnoustrojowych, przeciwwirusowych, a także wykazuje działanie ochronne na układ nerwowy, sercowo-naczyniowy, żołądkowo-jelitowy i system oddechowy .
Decydując się na włączenie miodu do swojej diety, warto kontrolować ilość jego spożycia, pamiętając, że oprócz wartości odżywczych i leczniczych charakteryzuje się wysoką zawartością cukrów w składzie. Mimo swej kaloryczności i tak posiada o 20% mniej kalorii niż zwykły biały cukier i przy tym jest wartościowym źródłem energii, bo w przeciwieństwie do cukru zawiera witaminy, składniki mineralne i substancje czynne: enzymy pszczele, olejki eteryczne, kwasy organiczne, które są odpowiedzialne za jego lecznicze właściwości. Odróżnia go również niższy indeks glikemiczny, dzięki czemu wolniej podnosi poziom glukozy we krwi, a po jego spożyciu mózg już po kilkunastu minutach otrzymuje informację o zaspokojeniu potrzeby na słodkie, podczas gdy zwykły cukier o wiele szybciej powoduje skok glukozy we krwi, a dociera z tą informacja do mózgu z opóźnieniem kilkudziesięciu minut. Porównując 1 łyżka miodu 25 g stanowi 81 kalorii a 25g cukru to 101,5 kalorii.
Profilaktycznie dla osób dorosłych zaleca się minimum 1 łyżkę miodu dziennie, a najważniejszą sprawą przy spożywaniu miodu jest zachowanie jego temperatury poniżej 40 stopni C. W temperaturze pokojowej miód jest w stanie zachować wszystkie cenne właściwości zdrowotne.
Należy zwrócić uwagę, ze istnieją przeciwwskazania do spożycia miodu w przypadku osób, które mają alergię na produkty pszczele lub też chorują na cukrzyce lub insulinooporność (osoby z tą przypadłością powinny unikać wszystkich cukrów prostych) . Nie zaleca się również spożywania miodu dzieciom do pierwszego roku życia.
Rynek spożywczy oferuje wiele rodzajów miodu różniących się od siebie ceną i jakością . Na półkach sklepowych możemy znaleźć miody ekologiczne prosto z certyfikowanych pasiek, miody sztuczne i produkty miodopochodne. Należy pamiętać, ze produkt ten jest korzystny dla naszego zdrowia i posiada właściwości lecznicze tylko wtedy, gdy w stu procentach jest pochodzenia naturalnego, dlatego ważny jest jego sposób wytwarzania i pochodzenie.
Przy zakupie, duża liczba osób kieruje się ceną zapominając o tym, że w tym przypadku, niższa cena wiąże się z gorszą jakością i decydując się na zakup „tańszego miodu” powszechnie dostępnego w marketach jest duże prawdopodobieństwo, że otrzymamy miód sztuczny. Ceny zafałszowanych miodów są znacznie niższe od naturalnych miodów z pasieki. Istnieje duża różnica miedzy tymi produktami. Miód sztuczny, to produkt syntetyczny, naśladujący miód naturalny, więc oprócz ładnego wyglądu, słodkiego smaku i pustych kalorii nie posiada żadnych unikatowych wartości odżywczych, a w jego składzie znajdziemy m.in. syrop glukozowo – fruktozowy, barwniki i aromaty.
Stawiając, na jakość i cenne wartości odżywcze warto zasięgnąć informacji od sprzedawcy o rodzaju kupowanego miodu. Warto wybrać się w odpowiednie miejsce po jego zakup np. do sklepu ze zdrową żywnością lub bezpośrednio do zaufanego pszczelarza, gdzie dostaniemy informacje i potwierdzenie jakości kupowanego produktu.
Joanna Symela
Specjalista d/s żywienia
Trener Platinium Fitness
/superfood.radom
/e_superfood.pl